Koan-î chok-chia
https://en.wikipedia.org/wiki/D._H._Lawrence
David Herbert Lawrence (1885-1930) sī 20-sè-kí ê Eng-kok chok-ka. I ê chok-phín bó͘ chi̍t-hong-bīn hoán-èng tio̍h hiān-tāi-sèng kap kang-gia̍p-hòa tùi jîn-sèng ê put-liông éng-hióng. I lī-iōng siá-chok thàm-thó chē-chē jîn-tō-chú-gī ê gī-tê, chhin-chhiūⁿ kóng sèng-pia̍t, chêng-sū kiān-khong, sèⁿ-miā-la̍t, pún-sèng kap pún-lêng téng-téng.
Lawrence ê khòaⁿ-hoat jiá tio̍h chin chē hoán-tùi-chiá, hō͘ i ê chhòng-chok cho-siū chē-chē ê ah-chè, sim-cha, kap gō͘-kái, tì-sú i chū-ngó͘ liû-hòng, hām in bó͘ lī-khui Eng-kok, sì-kè khì lí-hêng, he i kā kiò chò "goân-sú ê tiâu-sèng" (savage pilgrimage). Kàu i sí ê sî, siā-hōe siōng phó͘-phiàn jīn-ûi i sī chi̍t-ê phah-sńg châi-hôa ê sek-chêng sió-soat-ka. M̄-koh, kāng sî-tāi ê Eng-kok chok-ka E.M. Forster khiok tī chi̍t-phiⁿ hù-bûn nih hoán-tùi chit-chióng kóng-hoat, o-ló i sī "lán sî-tāi siōng úi-tāi ê chhiong-móa sióng-siōng-le̍k ê sió-soat-ka." Lo̍h-bóe, iáu ū bûn-ha̍k phoe-phêng-ka F.R. Leavis kèng-ka thui-chông i ê gē-su̍t chèng-ti̍t-sèng kap i ê tō-tek giâm-siok-sèng.
Lawrence chhut-sì tī Eng-kok Nottingham ê chi̍t-ê thô͘-thòaⁿ khòng-khu, lāu-pē sī thòaⁿ-kang, lāu-bú bat chò-kòe kàu-su kap kang-chhiáng ê sòaⁿ-kang. Lô-tōng ka-têng ê pōe-kéng sī i chá-kî chok-phín chhòng-chok ê lâi-goân.
I tī 1901 nî ko-tiong pit-gia̍p liáu, khì kang-chhiáng chia̍h thâu-lō͘, chò saⁿ kò goe̍h liáu, in-ūi jiám-tio̍h hì-iām, chí-hó lī-chit. Āu-lâi, tī 1902-1906 nî i chiap-siū kàu-su chit-gia̍p hùn-liān, tńg-khì kò͘-hiong kà khòng-kang ê chú-tē. Tī 1908 nî i tit-tio̍h Nottingham Tāi-ha̍k ê kàu-su chèng-su liáu, sóa khì London kà-chheh.
I ê tē-it pún sió-soat "Kiok-hoe Phang (Odour of Chrysanthemums) tī London tit-tio̍h chin hó ê hong-phêng, che sī i chiâⁿ-chò chok-ka ê khí-thâu. Āu-lâi i kè-sio̍k hoat-piáu ê chú-iàu chok-phín ū "Pe̍h Khong-chhiok" (The White Peacock, 1910), "Haū-se ⁿ kap Ài-jîn" (Sons and Lovers, 1913), "Khēng" (Rainbow, 1915), "Loân-ài ê Cha-bó͘" (Women in Love, 1920), kap "Chatterley Hu-jîn ê Khè-hiaⁿ" (Lady Chatterley’s Lover, 1928), téng-téng.
Lawrence ê chhòng-chok ki-pún siōng sio̍k-tī Hiān-si̍t-chú-gī ê hoān-tiû. I tī chok-phín nih put-toān kian-chhî biô-siá ji̍t-siông seng-oa̍h tiong bô thêng-khùn ê sim-lêng kau-chiàn, só͘-tì chin chē i ê sió-soat lóng chhiong-móa tio̍h ut-būn ê chêng-tiāu. I ê chok-phín lāi-té chin chē kò͘-sū ê pōe-kéng sī tī i ê kò͘-hiong Nottingham, che sī chi̍t-ê chū-jiân tiâu-kiāⁿ chin chha ê khòng-khu, sī i seng-tióng tōa-hàn ê só͘-chāi. I ê chok-phín tiong tùi chêng-kám hām sèng-ài ê biô-siá hui-siông tit-chiap, thán-pe̍h, bô pó-liû, bô kìm-kī. Che tī i hit-ê sî-tāi sī chin hán-tit ê, mā chiok tōa-táⁿ. Chhin-chhiūⁿ kóng, "Khēng" hām "Loân-ài ê Cha-bó͘" lāi-bīn lóng ū tông-sèng-loân ê chêng-chiat, "Hāu-seⁿ hām Ài-jîn" lāi-té ū loân-bió chêng-kat (Oedipus complex) ê biô-siá.
"Chatterley Hu-jîn ê Khè-hiaⁿ" chit pún tn̂g-phiⁿ sió-soat bat tī Eng-kok ín-khí chi̍t-tiûⁿ òe-sòe ê tōa kiàn-siàu-tāi. In-ūi chheh nih tùi sèng-ài ê biô-siá siuⁿ-kòe tit-chiap koh lō͘-kut, iû-kî sī iú-koan kùi-hū hām chi̍t-ê kang-lâng kai-kip tiong-kan ê kan-chêng, Eng-kok hoat-īⁿ sīm-chì iōng "siat-thái chōe" kā li̍p-àn sím-cha.
Tī i ê chok-phín lāi-té, Lawrence thàm-thó kang-gia̍p siā-hōe ê seng-oa̍h hong-sek, iû-kî sī iú-koan jîn-chè koan-hē ê pun-chit. Lawrence chioh-iōng kò͘-sū tiong ê jîn-bu̍t lâi piáu-hiān i kò-jîn ê koan-tiám. I tùi sèng-ài ê biô-siá sui-jiân tī 20 sè-kí chho͘ ín-lâng tio̍h-kiaⁿ, m̄-koh he sī hoat-chū i kò-jîn ê su-sióng kap pún-sèng. I chù-tiōng kám-koan ê chiap-chhiok; i tùi bah-thé chhin-bi̍t ê chù-tiōng sī ūi-tio̍h boeh koh kiông-tiāu sin-thé ê tiōng-iàu, in-ūi i kám-kak se-hong bûn-bêng í-keng kòe-thâu kiông-tiāu cheng-sîn ê tiōng-iàu ah.
[Chu-liāu lâi-goân: Wikipedia]
--
關於作者
David Herbert Lawrence (1885-1930) 是 20 世紀 ê 英國作家. 伊 ê 作品某一方面反應著現代性 kap 工業化對人性 ê 不良影響. 伊利用寫作探討濟濟人道主義 ê 議題, 親像講性別, 情緒健康, 性命力, 本性 kap 本能等等.
Lawrence ê 看法惹著真濟反對者, 予伊 ê 創作遭受濟濟 ê 壓制, 審查, kap 誤解, 致使伊自我流放, 和 in 某離開英國, 四界去旅行, he 伊 kā 叫做 "原始 ê 朝聖" (savage pilgrimage). 到伊死 ê 時, 社會上普遍認為伊是一个拍損才華 ê 色情小說家. M̄-koh, 仝時代 ê 英國作家 E.M. Forster 卻 tī 一篇訃聞 nih 反對這種講法, o-ló 伊是 "咱時代上偉大 ê 充滿想像力 ê 小說家." 落尾, 猶有文學批評家 F.R. Leavis 更加推崇伊 ê 藝術正直性 kap 伊 ê 道德嚴肅性.
Lawrence 出世 tī 英國 Nottingham ê 一个塗炭礦區, 老爸是炭工, 老母 bat 做過教師 kap 工廠 ê 散工. 勞動家庭 ê 背景是伊早期作品創作 ê 來源.
伊 tī 1901 年高中畢業了, 去工廠食頭路, 做三個月了, 因為染著肺炎, 只好離職. 後來, tī 1902-1906 年伊接受教師職業訓練, 轉去故鄉教礦工 ê 子弟. Tī 1908 年伊得著 Nottingham 大學 ê 教師證書了, 徙去 London 教冊.
伊 ê 第一本小說 "菊花芳 (Odour of Chrysanthemums) tī London 得著真好 ê 風評, 這是伊成做作家 ê 起頭. 後來伊繼續發表 ê 主要作品有 "白孔雀" (The White Peacock, 1910), "後生 kap 愛人" (Sons and Lovers, 1913), "虹" (Rainbow, 1915), "戀愛 ê 查某" (Women in Love, 1920), kap "Chatterley 夫人 ê 契兄" (Lady Chatterley’s Lover, 1928), 等等.
Lawrence ê 創作基本上屬 tī 現實主義 ê 範疇. 伊 tī 作品 nih 不斷堅持描寫日常生活中無停睏 ê 心靈交戰, 所致真濟伊 ê 小說 lóng 充滿著鬱悶 ê 情調. 伊 ê 作品內底真濟故事 ê 背景是 tī 伊 ê 故鄉 Nottingham, 這是一个自然條件真差 ê 礦區, 是伊生長大漢 ê 所在. 伊 ê 作品中對情感和性愛 ê 描寫非常直接, 坦白, 無保留, 無禁忌. 這 tī 伊彼个時代是真罕得 ê, mā 足大膽. 親像講, "虹" 和 "戀愛 ê 查某" 內面 lóng 有同性戀 ê 情節, "後生和愛人" 內底有戀母情結 (Oedipus complex) ê 描寫.
"Chatterley 夫人 ê 契兄" 這本長篇小說 bat tī 英國引起一場 òe-sòe ê 大見笑代. 因為冊 nih tùi 性愛 ê 描寫 siuⁿ 過直接 koh 露骨, 尤其是有關貴婦和一个工人階級中間 ê 姦情, 英國法院甚至用 "褻體罪" kā 立案審查.
Tī 伊 ê 作品內底, Lawrence 探討工業社會 ê 生活方式, 尤其是有關人際關係 ê 本質. Lawrence 借用故事中 ê 人物來表現伊個人 ê 觀點. 伊對性愛 ê 描寫雖然 tī 20 世紀初引人著驚, m̄-koh he 是發自伊個人 ê 思想 kap 本性. 伊注重感官 ê 接觸; 伊對肉體親密 ê 注重是為著欲 koh 強調身體 ê 重要, 因為伊感覺西方文明已經過頭強調精神 ê 重要 ah.
[資料來源: Wikipedia]
No comments:
Post a Comment